Joost Swarte: ‘Ik hou van cartooneske kunst’

Joost Swarte (76) exposeert deze zomer tekeningen in Galerie Martel in Parijs. Door welke kunstenaars laat deze wereldberoemde illustrator zich zoal inspireren?

Fragment. Verschenen in het dubbeldikke zomernummer van HP/De Tijd. (2024) Lees het gehele interview hier.

Kunst

“De Stijl is behoorlijk bepalend voor me geweest. Het leuke van deze groep kunstenaars is dat ze verschillende opvattingen hadden. Mondriaan benaderde zijn werken bijvoorbeeld heel anders dan Rietveld. Zeker, er is onderlinge beïnvloeding geweest, ze behoorden ook allemaal tot dezelfde avant-garde, maar ze zijn allemaal hun eigen weg gegaan. Theo van Doesburg zorgde voor mij met zijn geschriften voor een beter inzicht in de theoretische achtergrond van deze groep. Over alles werd nagedacht. Ik herinner me het boek The Antagonistic Link, een correspondentie tussen Van Doesburg en de Zuid-Amerikaanse kunstenaar Joaquín Torres-García. Naar aanleiding daarvan raakte ik in de ban van laatstgenoemde. Ik ben een groot liefhebber van speelgoed, ook vanwege de zekere abstractie die daarbij hoort. Torres-García ontwierp in de jaren twintig speelgoed om aan geld te komen. Een deel van die fantastische ontwerpen is samengebracht in het boek Aladdin Toys. Hij maakte bijvoorbeeld een houten vogeltje, maar zette hem niet in elkaar: het hoofdje, het lijfje en de voetjes werden los van elkaar geleverd. Het kind kon die onderdelen vervolgens op verschillende manieren stapelen, waardoor je allemaal verschillende vogeltjes kreeg. Later in zijn leven werd hij de buurman van Piet Mondriaan in Parijs. Ik denk dat hij in die tijd Theo van Doesburg leerde kennen en dat toen de correspondentie is gevoerd die in dat eerstgenoemde boek is samengebracht. Van Doesburg vond dat je het handschrift van de kunstenaar niet meer in het werk zou mogen herkennen. Torres-García vond dat onzin en ik ben het met hem eens. Later maakte hij ook prachtige tekeningen met een heel eigen beeldtaal, met figuurtjes en symbooltjes die allemaal een eigen betekenis hadden. Die tekeningen lijken op het eerste gezicht abstract, maar als je weet wat die figuurtjes en symbooltjes betekenen, zijn het bijna stripverhalen.”