Waldorf salad

Harm Edens (Dit Was Het Nieuws) over De Beste Grap Aller Tijden.

“Ik vind het een tamelijk onzinnige vraag: de beste grap, alsof daar objectieve criteria voor zijn. Humor is in the eye and the ear of the beholder. Het verschilt per persoon en per moment waar je om moet lachen. Er schieten me zo een, twee, drie, vier, vijf, zes, zeven grappen te binnen waar ik zelf heel hard om heb moeten lachen, maar dat wil echt niet zeggen dat die dan de beste zijn. Laat ik je vertellen welke grap me nu te binnen schiet en die ik voor het gemak dus ook maar als antwoord geef op je vraag: de scène over de Waldorf salad van Fawlty Towers. Basil Fawlty, de hoteleigenaar die word gespeeld door John Cleese, is natuurlijk verschrikkelijk, maar de gasten zijn minstens net zo erg. En alle vooroordelen die je over bepaalde landen hebt, worden bevestigd. Een poos geleden was er gedoe rond de aflevering ‘The Germans’. Die werd tijdelijk offline gehaald omdat er racistische taal zou worden gebruikt. Nu staat de aflevering geloof ik weer online met een waarschuwing voor overgevoelige types. Wat een treurigheid. Maar goed, terug naar de scène. In het hotel logeren Amerikanen. Ze bestellen een Waldorf salad. Basil Fawlty heeft geen flauw idee wat dat is, waarop hij na wat gestamel in paniek zegt: ‘I think we’re out of Waldorfs.’ Dat vind ik heel grappig: de groeiende paniek bij Basil en de toenemende woede bij die eikel van een Amerikaan.”

“Cleese, die de serie ook heeft geschreven, gaat als komiek heel ver. Tot over het randje. En toch komt hij ermee weg. Bij Monty Python begint dat al. Ik moet meteen denken aan een scène over de man die de wortel in de kots gooit. Als je overgeeft, zit er altijd wortel in je kots, ook als je helemaal geen wortel hebt gegeten. Dat alleen al is zo’n goede observatie. Hoe kan dat dan? Nou, dat komt door de man die de wortel in de kots gooit. Je ziet ’s nachts iemand braken, er is geen wortel te bekennen, maar onder in beeld zie je een handje er snel wat kleine oranje stukjes in gooien. Haha! En dan het prachtige Engelse uitvergroten van hun eigen clichés. Ik ga veel naar Engeland en als je de boot afrijdt, een kwartier landinwaarts gaat om iets te eten bij een plaatselijke pub, dan zit daar the only gay in the village gewoon aan de bar. Dat je niet denkt dat dat briljant bedacht is door Little Britain: in elke dorpskroeg zit een sneue nicht in een veel te kort broekje. Fawlty Towers en Little Britain vergroten vaak alleen maar heel mooi uit wat ze om zich heen zien. 

“Er zijn veel meer series die ik hier kan noemen: Cheers, Seinfeld, The Powers That Be, Absolutely Fabulous, Frasier, Cow and Chicken, noem ze maar op. De belangrijkste overeenkomst tussen al deze series is herkenbaarheid. Dat is de gulden regel voor een goede comedyserie: de personages en de situaties waarin ze terechtkomen moeten herkenbaar zijn voor de kijker. Eén van de hoofdpersonen van Het Zonnetje in Huis, een van de series waaraan ik zelf heb meegeschreven, is een vrouw die nooit maar dan ook nooit opgeeft, prachtig gespeeld door Martine Bijl. Later in Modern Family zit precies zo’n type, zo’n vastbijter die eindeloos doorgaat om iets voor elkaar te krijgen. Basil Fawlty geeft ook nooit op. Dat is de kern van komedie. In Amerika zeggen ze het heel mooi: If it breaks, it’s drama. If it bends, it’s funny.”