Verschenen in het zomernummer van HP/De Tijd. (2022)
Welke geur of smaak brengt bij u een zoete of juist bitterzoete herinnering aan de vakanties uit uw jeugd naar boven?
“De geur van de metro in Parijs. Je hebt natuurlijk overal ter wereld metrolijnen, maar nergens ruikt de metro zoals in Parijs. Ik kan de geur moeilijk omschrijven: het is een soort walm van zweet, deodorant, schoonmaakmiddel, etenswaar en pis. Zoals sommige mensen benzine lekker vinden ruiken, zo hou ik van de geur van de metro. Het is voor mij de geur van puur geluk.”
Waarom?
“Omdat het me altijd doet denken aan de eerste keer dat ik langere tijd in Parijs verbleef. Op mijn 24ste woonde ik daar drie maanden om Franse les te volgen. Ik woonde bij mijn hospita Marion in het twintigste arrondissement en kreeg les in het zestiende. Ik moest dus elke dag een halfuur in de metro van het oosten naar het westen van de stad. Iedere keer als ik in de Parijse metro stap, brengt me die geur weer even terug naar die onbezorgde tijd, waarin niets hoefde. Waar ik ook altijd aan denk, dat deed ik toen al en dat doe ik nu nog steeds, is dat ik nog nooit dezelfde mensen tegen ben gekomen. In die drie maanden stapte ik elke dag op een vast tijdstip op hetzelfde perron in de metro en nog nooit heb ik iemand gezien die ik kende van een dag eerder. Terwijl: als ik in Best om acht uur ’s ochtends de trein neem, zie ik steeds dezelfde koppen.”
Wat zijn uw vakantieplannen voor dit jaar?
“Die hebben we niet, want mijn vriendin is uitgerekend op 23 juni. Wij blijven dus lekker thuis, want je moet niet met zo’n klein baby’tje gaan sjouwen, vind ik. Hopelijk kunnen we veel in de tuin zitten. Op vakantie gaan komt volgend jaar wel weer.”
Dit najaar is het honderd jaar geleden dat Marcel Proust overleed. Een van de bekendste scènes uit zijn beroemde romancyclus Op zoek naar de verloren tijd is de ‘madeleine-scène’. De verteller eet een madeleine die in lindebloesemthee is gedoopt. De geur en de smaak, die hij lang niet geroken en geproefd heeft, activeert zijn geheugen en langzaam komen herinneringen aan zijn jeugd naar boven. HP/De Tijd vraagt acht prominenten naar hun madeleine-moment.
Nick Muller 