Altijd hetzelfde, altijd anders

Zeg je Klaas Gubbels, dan zeg je koffiekannen, of ‘ketels’, zoals hij ze zelf noemt. De kunstenaar (90) schilderde er in zijn leven zo’n zesduizend. Gubbels én acht fans vertellen over zijn werk: ‘Je kunt er niet naar kijken zonder te glimlachen.’

Verschenen in Mezza. Foto’s: Clemens Rikken. Geïnterviewd zijn: Moon Akkerdsijk, Özcan Akyol, Lidy Bartels, Cherry Duyns, Sander Esselink, Irene Goudriaan, Jos Koster en Carolien van der Moolen. Lees het gehele artikel hier.

Klaas Gubbels (90) komt dagelijks om tien uur ’s ochtends binnen in zijn atelier op landgoed Lichtenbeek in Arnhem. Hij verkruimelt een kaakje voor de mussen en de koolmezen en gaat aan de slag. Tot een uur of half vijf, dan rijdt hij naar huis en doet ‘een klaverjasje’ met zijn vrouw Heleen.

‘Ik zit soms ontzettend lang te zeiken over een schilderij,’ zegt hij, wijzend naar het doek op de ezel. Op het linnen staan de contouren van een stoel. ‘Kijk. Die lijn. Ik ben nu al weken aan het denken wat ik daarmee moet. Ik probeer altijd van niets iets te maken.’

Gubbels’ atelier staat volgepakt met schilderijtjes en beeldjes van stoelen, tafels, koffiekannen, koffiekopjes en trechters. Soms pakt hij een schilderij van veertig jaar oud en begint er gewoon weer aan te werken, alsof hij hem gisteren in de hoek heeft gezet. Al ruim zestig jaar heeft hij een beperkt aantal thema’s. ‘Eerst alleen maar tafels. Toen zeiden ze bij mijn galerie: ‘Klaas, moet je niet eens ophouden met die tafels?’ Toen ben ik ook ketels gaan schilderen.’

Schilderen is als ademen. Hij kan niet anders. ‘Schilderen is zo in mij geworteld dat ik dat altijd zal kunnen blijven doen. Ik ben ook niet bang om mezelf te herhalen. Dat doe ik m’n hele leven al.’ Hij knikt naar een poster met een gedicht van August Willemsen: Wie niets te zeggen heeft, bedenkt steeds iets anders. Wie iets te zeggen heeft, blijft dat zijn hele leven herhalen.

‘Hij weet me altijd weer te verrassen’

Cherry Duyns (79) is schrijver, acteur en televisiemaker. Aantal werken van Klaas Gubbels: ‘Dat ga ik jullie niet aan de neus hangen.’

‘Het werk van Klaas ziet er eenvoudig uit, maar maak het maar eens. Hij probeert al een heel leven tot de essentie te komen van het beperkte aantal onderwerpen dat hij schildert. In die zoektocht zit voor mij de ontroering. Klaas is al heel lang een dierbare vriend, en hij weet me elke keer weer te verrassen. Zijn werk is als de zee: altijd hetzelfde, altijd anders. Ik vind het fantastisch dat hij onophoudelijk door blijft gaan.

Het beeld dat ik in mijn handen heb, een ketel met een trechter, heet Cherry Duyns. Ik vroeg eens waarom. Hij dacht even na en antwoordde: ‘Ik weet het alweer: omdat je ouders in het circus hebben gewerkt.’ In het circus had je de pierrot, een clown met zo’n puntmutsje op. Toen hij dit beeld maakte moest hij aan mijn ouders denken, daardoor aan mij en daarom heeft het beeld deze titel.’

Klaas Gubbels 90 jaar

Museum Arnhem viert de 90ste verjaardag van de kunstenaar met expositie Lang leve de kunst, t/m 18 augustus, museumarnhem.nl