Wim Pijbes (1961) presenteert vanaf 22 maart de achtdelige tv-serie Panorama Pijbes, over het Nederlandse landschap gezien door de ogen van kunstenaars. Wat leest, luistert en kijkt de oud-directeur van het Rijksmuseum als hij niet beroepshalve met kunst bezig is?
Voorproefje uit het interview in HP/De Tijd 02, 2017. Het gehele interview leest u in de papieren editie of op Blendle.
Boeken
“Ik lees veel vakliteratuur. Ik probeer alles bij te houden wat over Nederlandse kunst wordt gepubliceerd. Ik lees ook veel kranten, binnen- en buitenlandse. Dan schiet het lezen van een boek er nog weleens bij in. Toen ik in 2014 voorzitter was van de Libris Literatuurprijs, was ik min of meer verplicht om veel te lezen. Ik heb niet alle 180 geselecteerde boeken even grondig kunnen lezen, maar wel de achttien van de longlist. Ik vond het niveau dat jaar erg hoog. Adriaan van Dis won uiteindelijk met Ik kom terug. Maar het was een lastige keuze. Wat mij betreft had De consequenties van Niña Weijers ook kunnen winnen. Weijers was een debutant en om die reden minstens zo interessant om te kiezen. Uiteindelijk kan er maar één winnen en hebben we met het mes op de keel voor Van Dis gekozen. Het was opvallend genoeg voor het eerst dat hij een belangrijke literaire prijs won. Niet dat we hem daarom die prijs hebben gegeven. Die gaat naar het beste boek en dat staat los van de statuur van de schrijver.”
Muziek
“Ik was diep onder de indruk van het concert dat Beyoncé afgelopen zomer gaf in de Arena. Dat was spectaculair goed. De show was overrompelend. Die vrouw is natuurlijk bloedmooi, die danseressen zijn keigoed en de muziek… daar heb ik eigenlijk nog het minste mee, maar jeetje, wat een show. Ik vind het ook interessant hoe zij zich afficheert. Het is een vrouw met een boodschap. Hoe zij vorig jaar tijdens de finale van de Superbowl een verwijzing maakte naar de Black Panthers en daarmee een statement maakte over het opgelaaide rassendebat in Amerika, vond ik heel sterk. Wat ik ook heel sterk vind, is de manier waarop ze beeldende kunst verwerkt in haar leven. Ze laat zich inspireren door kunstenaars. Als Andy Warhol nog had geleefd, zou ze hand in hand met hem gaan. En met Picasso trouwens ook. Ze heeft een artist’s eye. De clip voor Hold Up, waarin ze een autoruit inslaat, lijkt een op een gejat van Pipilotti Rist. Vergelijk die clip maar eens met het videokunstwerk Ever Is Over All. Het is een pastiche.”
Beeldende kunst
“Wat het beste museum is van Nederland? Het Rijksmuseum. Dat klinkt een beetje aanmatigend, maar nu het de wind van de recente verbouwing in de rug heeft, met de grootste collectie van het land, durf ik dat wel te zeggen. Wat mijn lievelingswerk is? Dat verschilt per dag. Misschien Huwelijksportret van Isaac Massa en Beatrix van der Laan van Frans Hals, waarop twee jonge mensen zich ter gelegenheid van hun huwelijk laten portretteren. Als je iedere dag door de zalen loopt, heb je een paar schilderijen die elke ochtend ‘goedemorgen’ tegen je zeggen: het communiceert, het kijkt terug. Dat noem ik goedemorgen-schilderijen. Dit werk van Hals is er zo een. Het hangt, als je de Eregallerij betreedt, meteen links. Toen ik Barack Obama mocht rondleiden, was dat ook het eerste schilderij dat ik aan hem liet zien. Het zelfbewuste Nederland van de zeventiende eeuw lacht je op pontificaal formaat – dat eigenlijk alleen voor koningen bedoeld was, maar daar trokken ze zich geen bal van aan – tegemoet.”
Nick Muller 