Ilja Gort (69) is programmamaker, wijnboer en schrijver. Onlangs verscheen zijn nieuwste boek: Godendrank.
Verschenen in het meinummer van Playboy. (2020)
Nederland of Frankrijk?
Ooit had ik een ‘Ik-vertrek-verlangen’; ik wilde alle schepen achter me verbranden en me permanent vestigen in Frankrijk. Dat is inmiddels zo’n jaar of twintig geleden en ik ben blij dat dit er nooit van is gekomen; de kloof tussen Fransen en Nederlanders is dieper dan de Grand Canyon.
Daarom reizen we heen en weer tussen de ambachtelijke rust van ons Middeleeuwse wijnchateau en de inspirerende hectiek van Nederland. Drie weken Frankrijk, twee weken Holland, zo ongeveer.
Schrijver of wijnboer?
Inséparable. Ik ben het allebei. Beide zijn bezigheden waar je de tijd voor moet nemen, maar ook tandenknarsend doorzetten.
Camembert of Crottin de Chavignol?
Camembert komt bijna allemaal uit grote fabrieken, dus echt goede is lastig te vinden, geitenkaas idem dito, maar soms tref je zo’n biologische, lekkere harde geitenkeutel (dat is de letterlijke vertaling) en dat is heerlijk. Zoals onlangs nog in een salade van veldsla met verse walnoten en een fles Château La Tulipe 2011.
Welke wijn zou je zelf wel willen maken?
Op Château La Tulipe zijn we vier seizoenen per jaar keihard bezig om de lekkerste wijn ter wereld te maken. ’s Nachts in onze bedjes bidden we tot het Opperwezen: ‘Laat het in godsnaam niet gaan hagelen of vriezen!’ We vertroetelen onze druifjes een jaar lang elke dag, breken onze rug tijdens de oogst en investeren ons helemaal het gekkenhuis in voor de beste vinificatieapparatuur en de mooiste eikenhouten vaten. Zeker, dat resulteert in een prijswinnende top-Bordeaux, maar vanwege Albert Heijn-policy kunnen we daar niet meer voor vragen dan een tientje per fles. En toch zou ik niets anders willen maken dan de robijnrode Bordeauxwijn die mijn zoon en ik elk jaar opnieuw aan de aarde weten te onttrekken.
Naar welke muzikant(en)/componist luister je op dit moment het vaakst?
Amongst others wissel ik af tussen Sören Bebe, een pianist die zo mooi kan spelen dat je er helemaal poezelig van wordt en een andere Scandinaviër, Be Svendsen, een supertalentvolle dj die hele toffe samples gebruikt. O ja, en natuurlijk de onsterfelijke John Coltrane. Nee, wacht, ik vergeet Matthew Halsall, een Britse reïncarnatie van Miles Davis, maar dan 2.0.
Wat is de laatste film waar je om hebt gehuild?
Ik zie niet zo veel films. Dus de laatste, tja dat zal geweest zijn E.T. ‘Phone home’. Hoewel, nu je het zegt, Belle epoque, een Franse film over mensen die een allesoverheersende drang hebben om terug te keren naar hun jeugd. Ja, daarbij moest ik hier en daar wel even de boerenbonte zakdoek trekken. Gek eigenlijk, beide films gaan over de wens om terug te keren naar de tijd of plaats die je het dierbaarst is. En de onmogelijkheid daarvan…
Welke bekende vrouw zou je weleens willen verwennen met een champagneontbijtje?
Beatrice de Graaf!!! Zonder een seconde te aarzelen. En die champagne, ach, laat die maar achterwege, die zure bubbels zitten alleen maar in de weg. Beatrice en ik opteren eerder voor een botergele Meursault of een knisperfrisse Sauvignon Blanc.
Maar van zo’n bedscène in een luxe hotelsuite met Beatrice de Graaf zou het humeur van de wijnboerenminnares niet opfleuren, dus om te vermijden dat zij me met een vers geslepen snoeischaar achterna komt, kan ik op deze vraag misschien beter antwoorden: Angela Merkel.
Jesse Klaver of Thierry Baudet?
Zelden heb ik het antwoord op een vraag sneller geweten. Als wijnboer zie ik van dichtbij hoe ons klimaat een vernietigende richting is ingeslagen. Jesse Klaver en zijn partij zijn zich daar van bewust en werken actief mee aan een oplossing.
Zonder dit voorwerp ga ik mijn huis niet uit…
Met name in de draaiperioden voor de televisieserie Gort over de grens ga ik nooit op stap zonder mijn rafelige, oude rugzak. Die behelst mijn opinelmes met kurkentrekker, een flesje water, een klein noodrantsoen droge koek en nootjes voor als ik ergens lang moet wachten, en mijn laptop, waar zo ongeveer mijn hele leven inzit, plus altijd wel de aanzet tot een nieuwe roman.
De mooiste auto ter wereld is…
Haha, dat is op afstand mijn Citroen Méhari. Ik rij daar al een kwart eeuw in. Dat witte plastic speelgoedautootje heeft me al naar de mooiste plekken van Frankrijk gebracht.
Het mooiste horloge ter wereld is…
Ik heb niks met horloges. Of nee, dat is niet waar. Aan mijn Rolex Oyster Perpetual Air King ben ik zeer gehecht. Waterdicht tot een diepte van zeshonderd meter (een veilig idee als ik ooit besluit te gaan zwemmen op de Noordpool, haha). Het is een horloge uit de zestiger jaren, ooit gekregen van een bemind persoon en heel dierbaar. Een heel enkele keer vergeet ik het ’s ochtends wel ‘ns om te doen en dan voel ik me vreemd incompleet.
Wat is je grootste miskoop?
Een wijnkasteel in Bordeaux. Ik volgde mijn droom en het werd en nachtmerrie. Een zwart gat waar karrenvrachten met geld in verdwenen. Jaar in jaar uit. Maar anderzijds, daardoor heb ik leren ondernemen. Ik stond met mijn rug tegen de muur. Na een jaar of tien raakten we eindelijk uit de rode cijfers en nu zou ik het nooit meer willen missen. Het heeft me enorm veel gebracht. Ik schreef er mijn eerste boek over, Leven als Gort in Frankrijk, daar zijn er inmiddels een kwart miljoen van verkocht en dankzij het château ging ik televisieprogramma’s maken, die door heel veel mensen leuk worden gevonden.
Met welke overleden persoon zou je nog weleens een borrel willen drinken?
Onder de platanen op ons château dekken we de oude houten plukkerstafel. Salades, rillettes, terrines, olijven, krakend vers stokbrood, kleine gegrilde visjes en zilveren koelers met flessen rosé, fonkelend in het zonlicht. In willekeurige volgorde zitten daar: mijn vader Klaas, Albert Einstein, Jan Wolkers, Charles Darwin, Keizer Trajanus, Pablo Picasso, Plinius de Jongere, Jezus Christus, Jochem Myjer en mijn zoon Klaas. Die laatste twee zijn gelukkig niet dood, maar die zou ik er wel graag bij hebben voor hun hartveroverende lach.
Wat is je favoriete kledingstuk?
Mijn alpinopet; een toverpetje. Ik draag het al dertig jaar. Hing ooit aan een roestige spijker in mijn eerste Franse huisje. Als ik hem opzet word ik helemaal Frans, zet ik hem af, dan herkent niemand me. Heerlijk.
Geluk is…
Zijn waar je wilt zijn, met degenen die je liefhebt.
Wat is de duurste fles wijn die je ooit hebt ontkurkt?
In een uitzending van Jeroen Pauw ontkurkte ik een fles van het Domaine de la Romanée Conti.
Ik was daar om te vertellen over mijn thriller Château Fatale, die o.a. gaat over valse wijn. We wilden weten of we het verschil konden proeven tussen een echte Romanée Conti en een nepper.
Jeroen proefde het direct.
Wat heb jij met Sting?
Sting bezit een groot wijndomein in Toscane. Een paar jaar geleden was ik uitgenodigd op het jaarlijkse feest dat hij daar geeft voor werknemers en vrienden. We raakten aan de praat en het bleek dat we qua wijn dezelfde route hebben afgelegd: allebei in september 1994 verliefd geworden op een wijnkasteel, ik in Bordeaux, hij in Toscane. Alle twee min of meer blind gekocht en er vervolgens heel veel geld in rook zien opgaan (hoewel Stings zakken wat dieper zijn dan de mijne, haha). We hebben toch doorgezet en nu maken we allebei wijnen waar we trots op zijn.
Pratend over onze wijnen raakten we steeds enthousiaster en we bedachten een plan om samen een Franco-Italiaanse wijn te gaan maken. Dat was heel leuk, maar daarna vertrok Sting naar New York voor opnames en ik naar Spanje voor de tv-serie. Door onze drukke agenda’s ligt ons plan nu stil. Maar ik heb nog steeds af en toe contact met Sting, dus wie weet, komt het er toch nog van.
Dit geheim ga ik nu aan jullie verklappen…
Ik drink weleens wijn die niet uit Frankrijk komt. Maar lul hier niet over, alsjeblieft.
Wat is het grootste misverstand dat over jou bestaat?
Dat ik ooit een reclameman zou zijn geweest. Ik begrijp dat wel, want in een vorig leven heb ik jarenlang muziek geproduceerd voor platen, films en commercials. Maar reclameman is een heel andere expertise. Ik was componist.
Wat is je grootste ondeugd?
Wijn. Ik drink elke dag wijn. Maar de laatste jaren niet meer dan twee glazen per dag en soms, als niemand oplet (ikzelf ook niet) drie. Maar om dat nou een ondeugd te noemen. Eigenlijk is het eerder een deugd, want behalve water, drink ik niets anders. Alleen maar wijn, wijn en nog eens wijn.
Welke tip heb je voor alle wijnliefhebbers die dit lezen? Waar moeten ze op letten bij het kiezen van een goede wijn?
Je moet goed op het etiket letten. Als daar staat: ‘La Tulipe’ Dan is het een goede wijn die je met een gerust hart kunt aanschaffen. Als daar staat ‘Château La Tulipe’ dan heb je onze beste wijn te pakken, niet lullen, meteen een hele doos van in je kar zetten.
Wat doe je zoal om je snor te verzorgen?
Soms worden de punten van mijn hangsnor te lang. Dan leen ik het nagelschaartje van de wijnboerenminnares en cut ik twee kleine stukjes af zodat ik wel voor weird, maar net niet voor een weirdo kan worden versleten.
’s Nachts kun je me wakker maken voor…
De wijnboerenminnares, Beatrice de Graaf, een glas mooie wijn, een briljant idee, een potje stomende seks of een spontane ontsnapping naar een fijne plek.
Wat is het beste restaurant van Nederland?
Dat is Italiaans restaurant San Giorgio in Amersfoort. De eigenaar, Luciano, kan koken zoals alleen godgegeven natuurtalenten dat kunnen. Dankzij zijn extreme gepassioneerheid voor koken (hij stond eens aan ons tafeltje om een verse zeebaars te tonen en streelde die dooie vis verliefd alsof het een pluchen knuffelbeest was) keren we er telkens terug om ons een paar uurtjes in ons derde vaderland Italië te wanen.
Nick Muller 