H.J.A. Hofland over het gedicht ‘Om één jaar jong te zijn’ van J.A. Dèr Mouw

Ik was een jaar of twintig toen ik de gedichten van Johan Andreas dèr Mouw voor het eerst las. Het was aan boord van het troepenschip de Kota Inten, ik was als soldaat op weg naar Indonesië.
De tocht duurde vier weken en we mochten nergens aan land. Om de tijd te doden had ik wat gedichten en essays meegenomen, onder andere van Dèr Mouw.
Dèr Mouw was brahmaan. Dat is een etherische godsdienst geloof ik, maar zo af en toe maakten aardse gevoelens zich van hem meester. Zo dichtte hij de beroemde regels: ‘’k Ben Brahman. Maar we zitten zonder meid.’ Bij het gedicht ‘Om één jaar jong te zijn’ zijn het de eerste zes regels die me treffen. Dèr Mouw geeft daarin een tegenstelling weer, namelijk dat tussen ‘het verhevene’ en ‘het platte aardse’. Hij vertelt hoe hij met dronken proleten de boel kapot slaat en daarna flink gaat neuken. Hebt u het ooit gedaan? Probeer het, u krijgt er geen spijt van.

Om één jaar jong te zijn
J.A. Dèr Mouw (1863 – 1919) 

Om één jaar jong te zijn, gaf ’k ziel en God,

ik, die geluksdorst met ekstazen les:
ja, ja, stompzinnig ergens in de Nes
met dronken prolen slaan de boel kapot,
dan met een meid naar bed, en van genot
schreeuwen en schreeuwen doen, een keer of zes.
’k Zou Brahman, vond ik Mephistofeles,
zelfs ruilen voor Jehova Zebaoth.—
En deze wens, die christlijkheid verbant
en ik aanvaard, is Brahmans andere kant:
Hem kreeg ik steeds terug, bij iedre ruil.
Zo handhaaft zich het eeuwig evenwicht:
een helft van de aarde is donker, de andre licht;

lag er geen drek om heil’ge Simeons zuil?

H.J.A. (Henk) Hofland (1927 – 2016) was journalist en essayist. Tussen 1968 en 1972 was hij hoofdredacteur van het Algemeen Handelsblad. Hofland publiceerde ongeveer vijftig boeken, waaronder Tegels lichten en Rederij Hofland. Hij schrijft columns voor NRC Handelsblad (onder het pseudoniem S. Montag) en De Groene Amsterdammer. Hij werd onderscheiden met de Gouden Ganzenveer (1996), de P.C. Hooftprijs (2011) en werd in 1999 uitgeroepen tot ‘Journalist van de Eeuw’.

Uit de bundel: ‘Gedichten die mannen aan het huilen maken’. De bundel is hier te bestellen.