De komende maanden speelt Gijs Scholten van Aschat (1959) in De dingen die voorbijgaan van Toneelgroep Amsterdam. Ook trekt hij met Pierre Bokma door het land om college te geven over William Shakespeare en repeteert hij voor nieuwe stukken. Wat leest, kijkt en luistert hij als hij niet met toneel bezig is?
De culturele agenda van acteur Gijs Scholten van Aschat, HP/De Tijd, oktober 2016.
BOEKEN
“Ik lees vaak een aantal boeken tegelijkertijd. Op dit moment zijn dat De wereld van gisteren van Stefan Zweig, De onderwaterzwemmer van P.F. Thomése en een bundel met zeven essays van de Franse humanist Michel de Montaigne.
“De wereld van gisteren zijn dagboekfragmenten van Stefan Zweig. Stefan Zweig is een Oostenrijkse schrijver van Joodse afkomst, die aan het eind van de negentiende eeuw werd geboren. Hij beschrijft onder meer zijn jeugd in Wenen. Het is fascinerend omdat hij het Wenen van voor de Eerste Wereldoorlog beschrijft, een stad waar de kunsten hoogtij vieren, een stad met mensen met verschillende achtergronden allemaal gebroederlijk naast elkaar leven, er is totaal geen animositeit, en hoe dat dan toch is misgegaan.
“Tegelijkertijd beschrijft hij hoe hij, samen met andere wijsneuzige zeventienjarige jongens van het gymnasium, de allernieuwste Franse poëzie leest, vaak nog eerder dan de uitgevers, en welke grote componisten hij allemaal in zijn thuisstad ontmoet. En wat me ook intrigeert is de dubbele moraal wat betreft seksualiteit: van vrouwen wordt verwacht dat ze zich keurig gedragen in het openbaar, dat ze hun enkels bedekken bijvoorbeeld en – als ze ongetrouwd zijn – altijd de deur uit gaan met een chaperonne. Terwijl vaders tegen hun zonen zeggen: ‘Ga vanavond lekker mee naar het bordeel, joh. Daar word je een echte kerel van.
THEATER
“Als je de nieuwe generatie jonge regisseurs ziet die klassieke stukken regisseren, dan zie je dat er heel veel talent aan zit te komen. Ze combineren nieuw lef met oud vakmanschap. De nieuwe garde richt zich nu voornamelijk op kleine voorstellingen in kleine zalen. Dat is natuurlijk goed, maar onder de top (Ivo van Hove, Theu Boermans) zit eigenlijk net te weinig talent. Ik vind het prettig om te zien dat er nu mensen van midden twintig zijn die de ambitie hebben om ook de grote zalen in te gaan. En dat is belangrijk. Want er zijn meer grote zalen dan kleine zalen, en die moeten wel gevuld worden. Nina Spijkers is zo’n regietalent, Olivier Diepenhorst ook. En Thibaud Delpeut – al is die alweer een stuk ouder.
“Op de nieuwe generatie acteurs en actrices heb ik niet zo’n goed zicht, omdat ik het afgelopen jaar geen les heb gegeven. Maar er komt altijd wel iets goeds bovendrijven. Joris Smit, die jongen die de hoofdrol speelt in de politieke dramaserie De fractie en ook in De revisor van Het Nationale Toneel, vind ik erg goed. Gaite Jansen is een heel goede actrice. Ik noem haar altijd Peaky Blinders, omdat ze in die serie speelt. Bram Suijker en Hannah Hoekstra schieten me ook te binnen. En Reinout Scholten van Aschat natuurlijk.”
MUZIEK
“Niet zo lang geleden was ik bij een concert van de Italiaanse componist Ludovico Einaudi. Ik vond het vreselijk. Ik snap niet waarom hij zoveel platen verkoopt.Het Parool schreef eens over hem dat hij geen klassieke muziek meer maakt, maar een soort klassieke popmuziek. Zijn stukken bestaan uit coupletten en refreinen die telkens weer worden herhaald. Ik was er met drie vrienden, die alle drie wel van klassieke muziek houden, en na een tijdje vonden we het alle vier flut. Er zit geen diepte in zijn muziek. Er zit geen idee achter. Het is niets meer dan een goed uitgevoerd trucje. Er was een stuk waar hij de handen voor op elkaar kreeg, maar dat was een bewerking van een stuk van Astor Piazzolla. Tja.”
Het gehele interview met Gijs Scholten van Aschat leest u hier.
Nick Muller 