Categorie: Huilende man

Willem Nijholt (1934 – 2023): ‘Eigenlijk was je ongelukkiger dan de dode’

Theaterlegende Willem Nijholt is vanochtend op 88-jarige leeftijd overleden. Enkele jaren geleden vertelde hij in het boek Gedichten die mannen aan het huilen maken over zijn jeugd in een jappenkamp. ‘Toen ik een tante van me ooit eens vertelde over mijn tijd in het kamp, zei ze: “Ja, heel erg hoor, maar jullie zaten tenminste wel lekker in de zon.” Die opmerking schrijnt nog steeds.’

Meer lezen over Willem Nijholt (1934 – 2023): ‘Eigenlijk was je ongelukkiger dan de dode’

Peter R. de Vries (1956 – 2021) over het gedicht ‘Muurbloem’ van Bertus Aafjes

Verschenen in de bundel Gedichten die mannen aan het huilen maken. [2015]

Toen mij het verzoek bereikte om een gedicht te noemen dat mij ontroerde, hoefde ik daar geen seconde over na te denken. Op mijn bureau staat al jaren een originele pentekening van kunstenaar Aat Veldhoen. Het is een eenvoudig tafereel. ‘Voor Peter R. de Vries’, heeft Veldhoen er met potlood onder gezet. We zien het silhouet van een man die voorovergebogen door een sneeuwstorm ploetert. Het is koud. Het is zwaar. De man is alleen. Afzien en doorgaan. Je door niets laten tegenhouden. Onder die tekening staat een gedicht van Bertus Aafjes. Ik heb tekening en gedicht van een vriendin gekregen, die vond dat ze bij mij pasten. Ik voel helemaal wat zij bedoelde. De regels van Aafjes troffen mij. Ik vind mezelf vaak moeilijk, lastig en gecompliceerd. Hij wist mijn leven echter in elf eenvoudige regels te verwoorden. Dat ontroerde mij. En het inspireert me. Elke dag weer. Daarom staan tekening en gedicht op mijn bureau. Doorgaan. 

Muurbloem

Er zijn vele wegen

Maar de juiste weg

Is de weg ertegen;

Niet de weg eronder,

Dat is onderkruiperij,

Niet de weg erboven

Dat is pluimstrijkerij,

Maar de weg ertegen,

Tegen alle wegen in,

En dat is van de wijsheid 

Nog maar het begin

Aart Staartjes (1938 – 2020) over ‘De oude school’ van Willem Wilmink

Aart Staartjes, de peetvader van de Nederlandse kindertelevisie, is overleden. Hij bedacht en speelde in een aantal baanbrekende kinderseries, waaronder De Stratemakeropzeeshow, De Film van Ome Willem en Het Klokhuis. Het bekendst is hij als de nukkige Meneer Aart in Sesamstraat, een rol die hij meer dan dertig jaar heeft gespeeld. In de bundel Gedichten die mannen aan het huilen maken (2015) vertelde hij waarom het gedicht ‘De oude school’ van Willem Wilmink zoveel indruk op hem maakt.

Meer lezen over Aart Staartjes (1938 – 2020) over ‘De oude school’ van Willem Wilmink

Rutger Hauer (1944 – 2019) over het gedicht dat hem ontroerde

Thuiskomst van de kinderen

M. VASALIS (1909 – 1998)

RUTGER HAUER

Gepubliceerd in bundel Gedichten die mannen aan het huilen maken. (2015)

Veel van de poëzie die ik lees, lees ik omdat mijn moeder het ook las. Vasalis was een van haar geliefde dichteressen. Ik bewonder haar en haar gedicht ‘Thuiskomst van de kinderen’ omdat het een onbeschrijfelijke warmte – die tussen een moeder en kind – zo prachtig omhelst in taal.

Thuiskomst van de kinderen

Als grote bloemen komen zij uit ‘t blauwe duister.
Onder de frisheid van de avondlucht
waarmee hun haren en hun wangen
licht zijn omhangen,
zijn zij zo warm. Gevangen
door ‘t sterke klemmen van hun zachte armen,
zie ik de volle schaduwloze liefde,
die op de bodem van hun diep-doorzichtige ogen leeft.
Nog onvermengd met menselijk erbarmen,
dat later komt – en redenen en grenzen heeft.

Hauer in het kort
Rutger Hauer (1944) is een van de bekendste acteurs van ons land. In 1969 verwierf hij landelijke bekendheid met zijn hoofdrol in de televisieserie Floris. In de jaren zeventig volgden hoofdrollen in Turks Fruit, Keetje Tippel en Soldaat van Oranje. In 1981 brak Hauer (‘Blond, blue eyes’) in de Verenigde Staten door met zijn rol in Nighthawks. Later volgden belangrijke rollen in filmklassiekers als Blade Runner, The Hitcher en Buffy The Vampire Slayer. Voor zijn rol in Escape from Sobibor won hij in 1988 – vooralsnog als enige Nederlander – een Golden Globe. Zijn carrière in Hollywood kreeg in 2003 opnieuw een impuls toen hij een rol kreeg aangeboden in Confessions of a Dangerous Mind, het regiedebuut van George Clooney. Rollen in kaskrakers als Batman Begins en Sin City werden aan zijn toch al imposante oeuvre toegevoegd. Voor het eerst sinds de jaren tachtig maakte Hauer ook weer zijn opwachting in Nederlandse filmproducties, waaronder Black Butterflies, De Heineken Ontvoering en Michiel de Ruyter. In 2013 werd hij benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.

Peter van Straaten (1935 – 2016) over ‘Ik weet niet waar ik sterven zal’ van Multatuli

Tekenaar Peter van Straaten (1935 – 2016) over het gedicht ‘Ik weet niet waar ik sterven zal’ van Multatuli. Uit de bundel: Gedichten die mannen aan het huilen maken, 2015. Meer lezen over Peter van Straaten (1935 – 2016) over ‘Ik weet niet waar ik sterven zal’ van Multatuli

H.J.A. Hofland over het gedicht ‘Om één jaar jong te zijn’ van J.A. Dèr Mouw

Ik was een jaar of twintig toen ik de gedichten van Johan Andreas dèr Mouw voor het eerst las. Het was aan boord van het troepenschip de Kota Inten, ik was als soldaat op weg naar Indonesië. Meer lezen over H.J.A. Hofland over het gedicht ‘Om één jaar jong te zijn’ van J.A. Dèr Mouw

Frits Barend over het gedicht ‘Afscheid’ van Nico Scheepmaker – een ode aan Johan Cruijff

Elke zaterdagochtend, in het laatste lesuur, dat van twaalf tot één duurde, als we allemaal moe waren en geen zin meer hadden, als de zon door de ramen schreeuwde dat we naar buiten moesten komen, probeerde onze docent Nederlands op het Vossius Gymnasium ons de schoonheid van poëzie bij te brengen. Zijn naam? Willem Wilmink. Meer lezen over Frits Barend over het gedicht ‘Afscheid’ van Nico Scheepmaker – een ode aan Johan Cruijff

Mannen die huilen om poëzie: Dries van Agt

Mannen huilen niet om poëzie. Of toch wel? In de bundel Gedichten die mannen aan het huilen maken vertellen meer dan zestig vooraanstaande Nederlandse en Vlaamse mannen welk gedicht hen de tranen naar de ogen jaagt. HP/De Tijd licht de komende weken enkele van deze ‘huilende mannen’ uit. Deze week: oud-premier Dries van Agt (1931) over Nestoriaanse kwatrijnen I van Hugo Pos.

“Toen ik werd verzocht bij te dragen aan de bundel Gedichten die mannen aan het huilen maken, schoten onmiddellijk twee korte teksten te binnen. Het zijn twee gedichten van elk nauwelijks vier regels lang, en ze hebben allebei te maken met afscheid bij overlijden.

“Het eerste is een tekst van Adriaan Roland Holst die heb ik aangetroffen op de overlijdensannonce van Manusama, president van de Republiek der Zuid-Molukken, wiens leven in Nederlandse ballingschap ten einde kwam. De tragiek van diens leven blijft hieruit spreken:

‘Ik zal de halmen niet meer zien
noch binden ooit de volle schoven
maar doe mij in den oogst geloven
waarvoor ik dien…’

Het gedicht dat ik graag voor deze bundel aan zou willen dragen, komt uit de ‘nestoriaanse kwatrijnen’ van de Surinaamse dichter Hugo Pos. Wel curieus dat ik u dit schrijf op de dag dat ik 84 jaar word, besef ik nu. Dit is namelijk de tekst die straks op mijn eigen overlijdensannonce zal worden gezet.”

Nestoriaanse kwatrijnen I
Hugo Pos (1913 – 2000)

Beloof me, kind, als ik van hier verdwijn
treur niet om mij, straks bloeit weer de jasmijn
en geurt de kamperfoelie. Erger zou het wezen
als zij verdwenen waren, — ik er nog zou zijn.

De bundel ‘Gedichten die mannen aan het huilen maken’ is onder meer te koop via de website van AKO.

 

Dries van Agt
Dries van Agt